DE ACADEMIE
De woordenlijsten
De woordenschat van onze jongeren blijkt te beperkt en is dringend toe aan uitbreiding. DE ACADEMIE gaat daar bij helpen!
Het gaat om woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen die nog steeds volop gebruikt worden in goede kranten, serieuze nieuws- en actualiteitenprogramma's en gesprekken van een zeker niveau, maar die bij de jongste generatie nauwelijks meer bekend zijn. Eenieder die zich daar zorgen over maakt en met zijn of haar kennis kan bijdragen aan onderstaande lijst van 'bedreigde woorden' kan zich aansluiten bij DE ACADEMIE.
Met de onmisbare inbreng van DE ACADEMIE: Cedric P., Collin H., David R., Flores B., Freek E., Gijs R., Jelle Z., Jeroen A., Job A., Kian P., Leeuwe vdn H., Paul S., Philip S., Pit D., Stijn B., Thomas M., Tobias O. en Youp D.
De alfabetische lijst. (In bewerking)
De klemtoon ligt bij het onderstreepte gedeelte van het woord. Omkaderde zinsdelen zijn vaste uitdrukkingen, typische formuleringen.
gadeslaan
= (een tijd lang) aandachtig bekijken, observeren, aanschouwen, toeschouwen
De meisjes waren aan het bekvechten. Een tijdje bleef hij het tafereel gadeslaan, maar besloot toen toch maar om in te grijpen.
VERVOEG.: gadeslaan - slaat gade (hij slaat de meisjes gade) - sloeg gade - heeft gadegeslagen
(w3)
gallisch
= geërgerd; geïrriteerd; kwaad; kregelig; korzelig
Al die mensen die maar aan m'n kop komen zeuren; ik word er helemaal gallisch van!
(w1)
geanimeerd
= levendig; druk; opgewekt
geanimeerd gesprek
()
geborgen
= xxx
xxx
()
geding
= xxx
xxx
()
gedane zaken
= xxx
xxx
()
gedogen
= iets toelaten wat eigenlijk niet mag; dulden
xxx
()
gedoodverfd
= door iedereen voorspeld als ...
xxx
()
geëngageerd
= zich sterk, persoonlijk betrokken voelen bij iets
xxx
()
geestdriftig
= enthousiast; opgetogen
xxx
()
geestig
= met leuke, goed bedachte opmerkingen; grappig; leuk bedacht
xxx
()
geïntegreerd
= ingepast of opgenomen in een groter geheel (in bv een systeem of de maatschappij), samengevoegd tot één geheel, ergens deel van uitmaken, samengegaan
Het geïntegreerd zijn van immigranten betekent dat zij deel uitmaken van onze (westerse/Nederlandse) maatschappij. Zij moeten zich houden aan wetten en regels van deze maatschappij, hebben de taal en de gewoonten geleerd, maar hebben ook hun eigen cultuurelementen (zoals eten, kleding, muziek, feesten) gehouden én ingebracht in onze maatschappij.
()
gemankeerd
= mislukt in iets; iets niet geworden
xxx
()
gemolesteerd, (gemold)
= xxx
xxx
()
gêne / gegeneerd
= verlegenheid; gevoel van schaamte /
xxx
()
geijkt
= xxx
(geijkt patroon, geijkte methode)
()
gelasten
= xxx
xxx
()
gemoed
= xxx
bezwaard gemoed
()
genegen
= xxx
xxx
UITSPRAAK: gewoon op zijn Nederlands
()
generen
= xxx
xxx
UITSPRAAK: het eerste stukje op zijn Frans: "zjùnéérùn"
()
(zagen zich) genoodzaakt
= xxx
xxx
()
geoorloofd
= xxx
xxx
()
gepeupel
= xxx
xxx
()
gepikeerd
= xxx
xxx
()
gerief, gerieflijk
= xxx
xxx
()
gering
= xxx
xxx
()
geringschatten
= xxx
xxx
()
geschiede (aldus)
= xxx
xxx
()
geschikt
= xxx
2x
()
gestaag
= xxx
xxx
()
getergd
= tot het uiterste geërgerd, zeer kwaad gemaakt, uitgedaagd
xxx
()
gezwindX
= xxx
gezwinde spoed
()
gratie
= xxx
xxx
= xxx
xxx
()
gratuit
= zonder verplichting, zonder reden, zonder bewijs
Als politicus uitroepen "Geen gezeik, iedereen rijk!", is wel erg gratuit; je belooft niets en je hoeft niets waar te maken.
Ik verbaas me wel over het vele gratuite geweld in dat computerspel; elkaar maar een beetje zitten afknallen zonder reden ...
UITSPR.: op zijn Frans, dus "gratwíét" maar met een t-klank
(w3)
grieven, grievend
= xxx
xxx
()
grimas
= xxx
xxx
()
ground zero
= xxx
xxx
()
guur
= xxx
xxx
()
De klemtoon ligt bij het onderstreepte gedeelte van het woord. Omkaderde zinsdelen zijn vaste uitdrukkingen.