| A | |
|---|---|
| aardrijkskundeproefwerk | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| aardrijkskunde-examen | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (spreek “aardrijkskundeexamen” maar eens uit) |
| aardrijkskundeoefenexamen aardrijkskundeoverhoring |
elk is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken want "eo" geeft géén klinkerbotsing |
| aardrijkskunde-ED aardrijkskunde-VT |
elk is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| adjunct-directeur | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat adjunct een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| afgelasten: gelast af - gelastte af - heeft afgelast |
Dit is het correcte (hele) werkwoord voor: opdracht geven om iets niet door te laten gaan; iets afzeggen; iets afblazen. Vervoegingen: ik gelast de wedstrijd af - ik gelastte de wedstrijd af - ik heb de wedstrijd afgelast - ik adviseer de wedstrijd af te gelasten. Velen denken dat het hele werkwoord aflassen is, maar "ik las de wedstrijd af" is fout Nederlands. Wél goed is: ik las een pauze in - ik laste een pauze in - ik heb een pauze ingelast. Inlassen = invoegen. |
| aflassen | Dit werkwoord bestaat eigenlijk niet, maar als het wel zou bestaan betekent het zoiets als: het tot een einde brengen van laswerkzaamheden, het afmaken van een verbinding in een werkstuk van metaal. Vervoegingen: ik las nog even het kapotte tuinhekje af - ik laste nog even het kapotte tuinhekje af - ik heb het tuinhekje nog even afgelast. Als er echter afzeggen of afblazen wordt bedoeld, is het gezochte werkwoord afgelasten. (zie hierboven) |
| anti-Engels | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de plotseling opduikende hoofdletter |
| antipestbeleid antipestcoördinator |
elk is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken; (anti is geen bijzondere voorbepaling dus heeft géén koppelteken) |
| assistent-teamleider | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat assistent in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| atheneum | meervoud: atheneums, maar ook: athenea |
| atheneumadvies atheneumdiploma atheneumopleiding |
elk is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| B | |
| bijna-geslaagdervaring | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat bijna in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt; Portaleerlingen kunnen niet zakken voor hun examens; ze hebben alleen een bijna-geslaagdervaring ... |
| biologie-experiment | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“ee”) |
| biologiepracticum | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken; let op: practicum met twee c's terwijl praktijk en praktisch wél met k's geschreven worden. |
| biologiewerkstuk | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| boekverslag | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| bottomline bottom line |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. Het hiernaast genoemde Nederlandse woord (van Engelse oorsprong) is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken (ook al is dat in dit geval in het Engels wél zo). |
| businessclass businness class businessschool business school businessschoollessen business school lessons |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. De hiernaast genoemde Nederlandse woorden (van Engelse oorsprong) zijn ieder één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken. |
| C | |
| collega-school | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat collega in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| coronavirus coronapandemie |
elk is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken; let op: corona met een kleine c. |
| corona-epidemie corona-infectie corona-uitbraak |
elk is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“ae”, "ai" en "au"). |
| D | |
| damestoilet | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| dames-wc | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| decaan, decanen, decanaat |
in alle situaties met een c dus |
| diploma-uitreiking | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“au!”) |
| Duitsland, de Duitser, de Duitse taal, het Duits |
de naam van een land en álle vormen die daarvan zijn afgeleid, worden met een hoofdletter geschreven |
| dyslexie, dyslectisch, de dyslect, de dyslecten, de dyslecticus, de dyslectici |
dyslecten schrijven dit meestal wél goed ... |
| E | |
| e-mail
e-mailaccount e-mail account e-mailadressen e-mail addresses |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. De hiernaast genoemde Nederlandse woorden (van Engelse oorsprong) zijn ieder één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting. De e-mail is iets anders dan het email (uitspraak op zijn Frans: "éémàj"): dat is een ander woord voor het glazuur dat je tanden hard maakt. |
| Engeland, de Engelsman, de Engelse taal, het Engels |
de naam van een land en álle vormen die daarvan zijn afgeleid, worden met een hoofdletter geschreven |
| Engelandreis | Brexit of niet: Engeland is géén bijvoeglijk naamwoord! Dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken. |
| ex-teamleider | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat ex een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| F | |
| Frankrijk, de Française, de Franse taal, het Frans |
de naam van een land en álle vormen die daarvan zijn afgeleid, worden met een hoofdletter geschreven |
| G | |
| gehandicaptentoilet | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken; alleen als je bedoelt dat het toilet zélf gehandicapt is mag je zeggen: het gehandicapte toilet |
| gehandicapten-wc | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| gymnasium | meervoud: gymnasiums, maar ook: gymnasia |
| gymnasiumadvies | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| gymnasiumleerling (gymnasiast) |
dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| gymnasiumopleiding | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| H | |
| havo | Het is een afkorting met kleine letters en zonder punten. Het feit dat het een letterwoord is (= een afkorting die je uitspreekt als een gewoon woord), betekent dat hij behandeld wordt als een gewoon woord. Voor "echte" afkortingen - waar de letters in de uitspraak "los" gespeld worden - gelden vaak heel andere spellingsregels. Meervoud: havo's; verkleinwoord: havootje. |
| havodiploma havoklas havoleerling havoschool |
Elk is één begrip dus één samengesteld woord. Er is geen enkele reden voor een koppelteken omdat havo een letterwoord is (= een afkorting die je uitspreekt als een gewoon woord) en daarom wordt behandeld als een gewoon woord. Vergelijkbaar met atheneumdiploma. Bij een "echte" afkorting wél een koppelteken: vwo-diploma. |
| havo-vwo-school | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met koppeltekens vanwege de afkorting in het midden: vwo; vergelijk met hierboven |
| havoadvies havoafdeling |
Elk is één begrip dus één samengesteld woord. Er zijn twee redenen waarom er geen koppelteken nodig is: 1) havo is een letterwoord (= een afkorting die als gewoon woord wordt uitgesproken) en wordt daarom als gewoon woord behandeld, 2) de twee "ontmoetende" klinkers (“o” en “a”) botsen niet want ze worden gewoon apart uitgesproken en er ontstaat geen onbedoelde klank. |
| havo-examen havo-onderwijs havo-opleiding |
elk is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing die een onbedoelde uitspraak (“oe" en "oo”) geeft. |
| havo 3-klas havo 3-klasser havo 3-leerling |
Hier gebeuren twee dingen tegelijk: 1) Als een woord wordt gevolgd door een letter of cijfer om een categorie, opvolging of opsomming aan te geven (hier: havo 3, maar dat had ook (=opsomming) havo 4 of havo 5 kunnen zijn) dan beschouwen we dat geheel als een woordgroep. Omdat een woordgroep uit losse delen bestaat, staat er een spatie tussen; zie ook bij: hepatitis B, top 10, vitamine B12. 2) Als zo'n woordgroep een samenstelling vormt met nóg een woord, moet er tussen die letter of dat cijfer en dat extra woord een koppelteken komen; hier: havo 3-klas. (Vergelijk: hepatitis B-besmetting, top 10-plaat). |
| havist, havisten | maar havoër en havoërs mag ook |
| havoër, havoërs | maar havist en havisten mag ook |
| herentoiletten | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| heren-wc’s | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| hoofdconciërge | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| hygiënemaatregel | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| I | |
| ICT'er | |
| ICT-onderwijs ICT-problematiek ICT-storing |
elk is dit één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting; let op: ICT met hoofdletters maar zonder punten |
| infoavond | dit is één begrip dus één samengesteld woord, |
| informatica-informatieavond | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing tussen "a" en "i"; maar geen koppelteken tussen "e" en "a" want er is daar géén klinkerbotsing |
| inhaalproefwerken | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| interim-directeur | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat interim in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| ionenconcentratie | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| J | |
| jeugdboekenschrijver | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| K | |
| kandidaat-locatiedirecteur | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat kandidaat in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| korte termijn | gewoon twee losse woorden, een bijvoeglijk en een zelfstandig naamwoord, maar ... |
| kortetermijnoplossingen | ... nu opeens één samengesteld woord |
| L | |
| lange termijn | gewoon twee losse woorden, een bijvoeglijk en een zelfstandig naamwoord, maar ... |
| langetermijnbeleid | ... nu opeens één samengesteld woord |
| leerlingbegeleiding | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| leerling-conciërge | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat leerling in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| leven-lang-leren | ??? |
| life science? / lifescience? | ??? |
| literatuurdossier | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| locatiedirecteur | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| M | |
| mentor | meervoud: mentors of mentoren |
| mentoraat, mentorschap |
|
| mentorgesprek mentorles mentoruur |
elk is één begrip dus één samengesteld woord |
| N | |
| natuurkunde-experiment | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“ee”) |
| natuurkundepracticum | dit is één begrip dus één samengesteld woord; let op: practicum met twee c's terwijl praktijk en praktisch wél met k's geschreven worden. |
| Nederland, de Nederlander, het Nederlands, de Nederlandse taal |
de naam van een land en álle vormen die daarvan zijn afgeleid, worden met een hoofdletter geschreven |
| niet-academisch | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat niet in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| non-argument | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat non in deze specifieke situatie een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| O | |
| onderwijsachterstandsbeleid onderwijsassistent |
dit is elk één begrip dus één samengesteld woord |
| onderwijs-cao's | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting; tussen een afkorting en een meervouds-s staat een apostrof |
| onderwijsleercentrummedewerker | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
|
online-editie online edition onlinedatabank online databank onlineformulier online form onlineprivacy online privacy |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. De hiernaast genoemde Nederlandse woorden (van Engelse oorsprong) zijn ieder één begrip dus één samengesteld woord; er is dus geen reden voor een spatie of een koppelteken (behalve bij de klinkerbotsing (“ee”) bij online-editie). |
| on-Nederlands | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de plotseling opduikende hoofdletter |
| oud-rector | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar omdat oud in de betekenis van "voormalig" een bijzondere voorbepaling is, moet er hier (bij uitzondering) een koppelteken worden gebruikt. |
| P | |
| preventiemedewerker | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| privacystatement privacy statement |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. Het hiernaast genoemde Nederlandse woord (van Engelse oorsprong) is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken (ook al is dat in dit geval in het Engels wél zo). |
| proefwerkblaadje proefwerkweek |
dit is elk één begrip dus één samengesteld woord |
| R | |
| recenseren, de recensie, de recensies, de recensent, de recensenten |
schrijf dit goed want vanuit die hoek wil je zéker geen kritieken krijgen ... |
| S | |
| scheikunde-experiment | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“ee”) |
| scheikundepracticum | dit is één begrip dus één samengesteld woord; let op: practicum met twee c's terwijl praktijk en praktisch wél met k's geschreven worden. |
| schooltelevisie | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| school-tv | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
|
sciencefiction science fiction sciencefictionroman science fiction novel |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. De hiernaast genoemde Nederlandse woorden (van Engelse oorsprong) zijn ieder één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken. |
| T | |
| taskforce task force |
Engelse woorden/woordcombinaties die vaak in het Nederlands worden gebruikt, zullen in een Nederlandse tekst, wat betreft spaties, koppeltekens, trema's en apostroffen, op de Nederlandse manier geschreven worden, ongeacht de officiële Engelse schrijfwijze. Ook bij menging met woorden uit andere talen. Lees hier hoe je omgaat met Engelse woorden in het Nederlands. Het hiernaast genoemde Nederlandse woord (van Engelse oorsprong) is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken (ook al is dat in dit geval in het Engels wél zo). |
| tto-atheneum tto-gymnasium tto-havo tto-school tto-vwo |
elk is één begrip dus één samengesteld woord, maar wel met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| tto 3-klas tto 3-klasser tto 3-leerling |
Hier gebeuren twee dingen tegelijk: 1) Als een woord wordt gevolgd door een letter of cijfer om een categorie, opvolging of opsomming aan te geven (hier: tto 3, maar dat had ook (=opsomming) tto 4 of tto 5 kunnen zijn) dan beschouwen we dat geheel als een woordgroep. Omdat een woordgroep uit losse delen bestaat, staat er een spatie tussen; zie ook bij: hepatitis B, top 10, vitamine B12. 2) Als zo'n woordgroep een samenstelling vormt met nóg een woord, moet er tussen die letter of dat cijfer en dat extra woord een koppelteken komen; hier: tto 3-klas. (Vergelijk: hepatitis B-besmetting, top 10-plaat). |
| tweedegraads tweedegraadsbevoegdheid tweedegraadsdocent |
dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| tweedeklasser | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| tweetal tweetalig tweetaligheid |
dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken; zie ook met 2- ... |
| U | |
| uittreksel | met twee t's dus |
| V | |
| veiligheidscoördinator | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| vwo | meervoud: vwo's |
| vwo'er | vergelijk dit met havoër |
| vwo-advies vwo-diploma vwo-examen vwo-leerling vwo-opleiding |
dit is elk één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de combinatie met een afkorting |
| W | |
| wiskunde-examenoefening | dit is één begrip dus één samengesteld woord, maar met een koppelteken vanwege de klinkerbotsing (“ee”) |
| wiskundeoefeningen | dit is één begrip dus één samengesteld woord; "eo" geeft geen klinkerbotsing dus er is geen koppelteken nodig |
| Z | |
| zorgcoördinator | dit is één begrip dus één samengesteld woord; er is hier geen enkele reden voor een spatie of een koppelteken |
| 1 2 3 4 5 ... | |
| 2-tal 2-talig |
xxx |
| 21e-eeuwse vaardigheden | 21ste-eeuwse vaardigheden mag ook |
| 3 vwo-klas 3 vwo-leerling 3 vwo'er |
xxx |